آناتومی دستگاه ادراری زنان

دستگاه ادراری، سیستم تخلیه بدن برای خارج کردن ادرار که متشکل از مواد زائد و مایعات اضافی است، می‌باشد. برای این‌که عمل ادرار کردن به صورت طبیعی انجام شود، تمام قسمت‌های دستگاه ادراری باید با هم و به صورت منظم کار کنند. کلیه‌ها و مثانه برای ساخت ادرار و دفع آن از بدن با هم کار می‌کنند. کلیه‌ها با فیلتر کردن مواد زائد و آب از خون، ادرار را می‌سازند. ادرار از کلیه‌ها از طریق لوله هایی به نام حالب به مثانه منتقل می‌شود و مثانه ادرار را تا زمانی که پر شود، ذخیره می‌کند. ادرار از مثانه، از طریق لوله نازک دیگری به نام میزراه از بدن خارج می‌شود. دستگاه ادراری تحتانی در مردان و زنان تفاوتهایی با هم دارند. پیشابراه مردان که از مثانه خارج می شود از غده پروستات عبور کرده و ادرار از طریق آن خارج می شود. مثانه زنان در زیر رحم قرار گرفته و پیشابراه ادرار را به سوراخی که در جلوی مهبل قرار دارد می برد.

اجزاء تشکیل دهنده دستگاه ادراری

کلیه ها (Kidneys)

دو اندام لوبیایی شکل که هر کدام به اندازه یک مشت انسان می باشند و در زیر قفسه سینه شما قرار دارند. یکی در سمت چپ و دیگری در سمت راست بدن جا گرفته اند. هر روز کلیه های شما حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ لیتر خون را فیلتر می کنند تا مواد زائد را از بین ببرند و مایعات را در داخل بدن شما متعادل کنند. این فرآیند روزانه در بدن حدود ۱ تا ۲ چهارم مجموع ادرار را در بدن شما تولید می کند.

حالب ها (Ureters)

لوله های نازکی می باشند که ازعضله هایی که کلیه های شما را به مثانه متصل می کند تشکیل شده اند و ادرار را به مثانه منتقل می کنند.

مثانه (Bladder)

مثانه اندامی توخالی، عضلانی و به شکل بادکنک است که با پر شدن از ادرار منبسط می شود. مثانه در قسمت لگن بین استخوان های ران قرار گرفته است و مانند یک مخزن آب طبیعی عمل می کند و می تواند 5/1 تا ۲ فنجان ادرار را در خود نگه دارد. اگرچه شما نمی توانید چگونگی عملکرد کلیه های خود را کنترل کنید؛ اما می توانید زمان تخلیه مثانه خود را کنترل کنید. تخلیه مثانه به عنوان دفع ادرار شناخته می شود.

مجرای ادرار (Urethra)

یک عدد لوله در انتهای اندام مثانه شما قرار دارد که باعث می شود این مواد زائد هنگام ادرار از بدن شما خارج شود. در بزرگسالان روزانه حدود ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی لیتر مایعات بدن از طریق سیستم ادراری، تعریق و تنفس دفع می شود.

بیماری‌های سیستم ادراری زنان

عفونت‌های دستگاه ادراری

عفونت‌های دستگاه ادراری هنگامی رخ می دهند که باکتری‌ وارد دستگاه ادراری شود و ممکن است میزراه، مثانه یا حتی کلیه‌ها را درگیر کند. اگر‌چه عفونت‌ دستگاه ادراری در زنان شایع تر است، ممکن است در مردان نیز رخ دهد.

بی‌اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار یکی دیگر از بیماری‌های شایع سیستم ادراری است. این مشکل می تواند به علت افتادگی ارگان‌های لگن ایجاد شود که موجب نشت ادرار شده و ممکن است نتیجه زایمان طبیعی باشد. بی‌اختیاری ادرارهمچنین ممکن است، به دلیل بیش فعالی مثانه که مشکلی بسیار شایع بوده و مربوط به زایمان یا آسیب‌دیدگی نیست، به وجود آمده باشد. حالت سوم مربوط به بی‌اختیاری سرریز‌شده است که در آن مثانه کامل خالی نمی‌شود.

سندروم مثانه دردناک

اینترستیشیال سیستیتیس که با عنوان سندروم مثانه دردناک نیز شناخته می‌شود، یک بیماری مزمن است که عمدتا در میان زنان شایع است و باعث فشار و درد مثانه و گاهی اوقات درد لگن در شدت‌های مختلف می شود. این بیماری می تواند باعث ایجاد زخم مثانه شود و ممکن است باعث شود حالت ارتجاعی مثانه کمتر شود.اگرچه علت این بیماری شناخته شده نیست؛ اما در بسیاری از افراد مبتلا به آن بافت پوششی محافظ مثانه نیز مشکلات یا نقایصی دارد.

سنگ کلیه

سنگ کلیه توده‌ای از اگزالات کلسیم است که می‌تواند در هر نقطه از دستگاه ادراری یافت شود. سنگ کلیه وقتی شکل می‌گیرد که مواد شیمیایی ادرار آنقدرغلیظ می‌شوند که می‌توانند به صورت یک توده سخت جامد در بیایند. آنها ممکن است باعث ایجاد درد در کمر و پهلوها و همچنین خون در ادرار شوند.

نارسایی کلیه

نارسایی کلیه که بیماری مزمن کلیوی نیز نامیده می شود، ممکن است یک وضعیت موقت (اغلب حاد)، یا وضعیتی مزمن باشد که باعث ناتوانی کلیه‌ها در تصفیه مواد زائد از خون می شود. سایر بیماری‌ها مانند دیابت و فشار خون بالا نیز می توانند باعث بیماری مزمن کلیه شوند. موارد حاد ممکن است ناشی از زخم و یا آسیب‌های دیگر باشد و ممکن است در طول زمان با درمان بهبود یابد. با این حال، بیماری کلیوی می‌تواند منجر به نارسایی مزمن کلیه شوند که امکان دارد به درمان با دیالیز یا حتی پیوند کلیه نیاز داشته باشد.

سرطان مثانه

علائم این بیماری، شامل درد در کمر و یا لگن، سختی در ادرارکردن، تکرر ادرار و یا نیاز فوری به دفع ادرار، مشابه علائم دیگر بیماری‌ها یا اختلالات سیستم ادراری می‌باشند.

علائم بیماری دستگاه ادراری

برخی از علائم بیماری دستگاه ادراری تحتانی شامل موارد زیر میشود:

1. بی اختیاری ادراری
2. تکرر ادرار
3. ادرار دردناک
4. احساس فوریت شدید به دفع ادرار
5. وجود مشکل در ابتدای جریان ادرار
6. مشکل در تخلیه ی کامل مثانه
7. عفونت های مکرر دستگاه ادراری

محل خروج ادرار در زنان

مجرای ادراری زنان بسیار کوتاهتر از مجرای ادراری مردان است و فقط 4 سانتی متر طول دارد. ادرار از طریق یک سوراخ در مجرای ادرار که در جلوی واژن قرار دارد از بدن خارج می‌شود. همانند مردان، زنان نیز یک اسفنکتر خارجی دارند که دارای دو بخش است. بر خلاف مردان، در زنان مهم‌ترین مؤلفه برای جلوگیری از نشت و خروج ادرار، عضلات کف لگن هستند که در اطراف مجرای ادراری پیچیده شده‌اند. عضله‌ای که در دیواره‌ی مجرای ادراری قرار دارد نیز در مکانیزم اسفنکتر خارجی در زنان نقش دارد.

روشهای تشخیص بیماری های دستگاه ادرار زنان

• آزمایش ادرار
• سی تی اسکن
• سونوگرافی
• سیستوسکوپی
• آزمایش خون

• عفونت ادراری چیست؟
  تاریخ انتشار : 1400-11-09تاریخ بروز رسانی : 1400-11-10


• عفونت ادراری ؛ عوارض پیشگیری و درمان
  تاریخ انتشار : 1401-04-21تاریخ بروز رسانی : 1401-04-22


• علت بی اختیاری ادرار در زنان
  تاریخ انتشار : 1401-03-26تاریخ بروز رسانی : 1401-03-28


• دلایل وجود خون در ادرار مردان
  تاریخ انتشار : 1400-12-01تاریخ بروز رسانی : 1400-12-02


• علت و درمان سوزش ادرار در آقایان
  تاریخ انتشار : 1401-01-31تاریخ بروز رسانی : 1401-02-01