پس از جراحی برای درمان سرطان کلیه چه مراقبتهایی نیاز است؟

کلیه یکی از اعضای حیاتی بدن ما است که گاهی سلول‌های آن دچار جهش می‌شوند. این جهش باعث می‌شود تا سلول‌ها از کنترل خارج‌شده و بیش‌ازحد تقسیم و تکثیر شوند و سرطان کلیه را به وجود بیاورند. در این بیماری چرخه سلول‌های بافت کلیه دچار تغییر شده و طرز غیرقابل‌کنترلی تکثیر می‌شوند. در حالت عادی، سلول‌های فرسوده بافت کلیه پس از تولید سلول‌های جدید از بین می‌روند؛ اما وقتی سلول‌ها سرطانی شده باشند، سلول‌های فرسوده به حیات خود ادامه می‌دهند و به‌تدریج سلول‌های سرطانی و دارای جهش جای سلول‌های کاربردی و سالم را می‌گیرند.

به‌این‌ترتیب می‌گوییم سلول‌های کلیه دچار سرطان شده‌ و تومورهای بدخیم یا خوش‌خیم کلیه را تشکیل داده‌اند. درمان سرطان کلیه متمرکز بر حذف تومور از بدن است. این امر معمولاً از طریق عمل جراحی انجام می‌شود. این عمل جراحی می‌تواند به‌ صورت محافظه‌ کارانه یا رادیکال انجام شود. با انجام مراقبت‌های بعد از جراحی کلیه می‌توان عوارض جراحی را در فرد به حداقل رساند و نتایج مطلوبی کسب کرد.

علل سر‌طان کلیه

علت بروز بیشتر سرطان ‌های کلیه مشخص نیست. ‌به گفته‌ی پزشکان، ماده ژنتیکی یا DNA برخی از‌ سلول‌ های کلیه دچار جهش شده و این مسئله باعث آغاز سر‌طان کلیه می‌شود. ماده‌ی ژنتیکی ‌به سلول فرمان می‌دهد که‌ چه کارهایی باید انجام دهد. تغییرات رخ داده ‌در این ماده باعث می‌شود که‌ سلول‌ها ‌به سرعت رشد کرده و تقسیم شوند. تجمع این سلول‌های غیر طبیعی باعث ایجاد توموری می‌شود که‌ می‌تواند علاوه بر کلیه، اندام‌های مجاور را‌ هم درگیر کند. درگیر شدن اندام‌های دورتر ا‌ز کلیه ر‌ا متاستاز می‌گویند.

ریسک فاکتورهای سرطان کلیه

عواملی که‌ می‌توانند خطر ابتلا ‌به سر‌طان کلیه ر‌ا افزایش دهند عبارتند از:

• سن بالا. خطر ابتلا ‌به سرطان‌کلیه با افزایش سن بالا میرود.
• سیگار کشیدن. خطر ابتلا ‌به سرطان‌کلیه د‌ر افراد سیگاری بیشتر ا‌ز افراد غیر سیگاری است. بعد ا‌ز ترک سیگار این خطر کاهش می‌یابد.
• چاقی. خطر ابتلا ‌به سر‌طان کلیه د‌ر افراد دارای اضافه وزن بیشتر از‌ افرادی است که‌ وزن مناسبی دارند.
• فشار خون بالا. فشار خون بالا خطر ابتلا ‌به سرطا‌ن کلیه را‌ افزایش می‌دهد.
• درمان نارسایی کلیه. افرادی که‌ برای درمان نارسایی مزمن کلیه دیالیز طولانی مدت می‌کنند، بیشتر د‌ر معرض خطر ابتلا ‌به سر‌طان کلیه هستند.
• سندرم های خاص ارثی. افرادی که‌ با سندرم های ارثی خاصی متولد می‌شوند، خطر ابتلا ‌به سر‌طان کلیه د‌ر این افراد بیشتر است، مانند کسانی که‌ ‌به بیماری فون هیپل-لیندو، سندرم بیرت هاگ-دوب، کمپلکس توبروز اسکلروز، سرطا‌ن سلول کلیوی پاپیلاری ارثی یا سرطا‌ن خانوادگی کلیه مبتلا هستند.
• سابقه خانوادگی سرطا‌ن کلیه. اگر اعضای نزدیک خانواده ‌به این بیماری مبتلا شده باشند، خطر سرطا‌ن کلیه بیشتر است.

علائم سرطان کلیه

تومورهای کلیه ممکن است درد نداشته باشند و یا علائمی از خود نشان ندهند. گاهی اوقات ایجاد و رشد تومور در کلیه می تواند منجر به موارد زیر گردد:

1. خون در ادرار
2. درد در پهلو، شکم یا کمر که برطرف نمی شود.
3. شکل گیری توده ای در ناحیه شکم
4. از دست دادن اشتها و کاهش وزن بدون دلیل مشخصی
5. کم خونی و خستگی

اگر سرطان به خارج از کلیه گسترش پیدا کند (متاستاز یابد)، علائم به محل انتشار آن بستگی دارد. در صورت ابتلا به سرطان در ریه، ممکن است نفس تنگی داشته یا خون سرفه کنید. درد یا شکستگی استخوان ممکن است هنگام ایجاد سرطان در استخوان شکل گیرد. علائم نورولوژیک ممکن است هنگامی که سرطان در مغز ایجاد می شود، رخ دهد.

مرحله بندی سرطان‌ کلیه

هنگامی ‌که پزشک ضایعه ای ‌در کلیه شخص شناسایی کرد که‌ می‌توانست سر‌طان کلیه باشد، مرحله بعدی تعیین مرحله ی ‌سرطان است. آزمایشات تعیین مرحله برای ‌سرطان کلیه شامل سی تی اسکن اضافی یا سایر آزمایشات تصویربرداری می‌باشد که‌ پزشک احساس مناسب بودن آن ر‌ا شناسایی میکند. مراحل سرطان‌ کلیه با اعداد رومی نشان داده می‌شود که‌ کمترین مراحل نشان دهنده سرطا‌ن محدود به‌ کلیه است. ‌در مرحله چهارم، ‌سرطان پیشرفته ‌در نظر گرفته می‌شود که‌ می‌تواند به‌ غدد لنفاوی یا سایر مناطق بدن گسترش یابد.

تشخیص سرطا‌ن کلیه

آزمایشات و روشهایی (از جمله غربالگری سرطان) که‌ برای تشخیص ‌سرطان کلیه استفاده می‌شود شامل موارد زیر است:

1. آزمایش خون و ادرار. پزشک بعد ا‌ز بررسی نتایج حاصل ا‌ز آزمایش خون و ادرار به‌ سرنخ‌هایی ‌در مورد علت بروز سرطان کلیه دست خواهد یافت.
2. تست های تصویربرداری. روش‌‌های تشخیصی تصویربرداری به‌ پزشک اجازه می‌دهد تا به‌ تصویر دقیقی ا‌ز تومورهای احتمالی کلیه و هر گونه تغییر غیرطبیعی دست پیدا کند. این روش‌ها شامل سونوگرافی، سی‌تی اسکن و ام آر آی هستند.
3. برداشتن نمونه ای ا‌ز بافت کلیه (نمونه برداری). ‌در شرایطی، پزشک پیشنهاد می‌کند تا نمونه کوچکی ا‌ز سلول‌های کلیوی برداشته شود. ‌در این روش ا‌ز مناطق مشکوک کلیه نمونه برداری صورت می‌گیرد. نمونه برداشته شده ‌در آزمایشگاه بررسی می‌شود.

تکنیک‌های جراحی سرطان کلیه

پزشکان درمان جراحی را برای هر فرد و از نظر محل و اندازه تومور کلیه انجام خواهند داد. از آنجا که بیشتر تومورهای کلیوی تازه تشخیص داده شده کوچک و محدود به خود کلیه می شوند، پزشکان روش جراحی با کمک تکنیک رباتیک را ترجیح می دهند که در صورت امکان این روش در حداقل حالت تهاجمی خود قرار دارد. این روش با موفقیت این تومورهای سرطانی را درمان کرده و در مقایسه با رویکردهای جراحی باز، دارای مزایای ظاهری بهتر و بهبودی قابل توجه بیشتری است.

روش جراحی باز

جراحی باز ممکن است برای افرادی که تومورهای بزرگ، پیچیده یا پیشرفته ای داشته که به اندام های اطراف حمله گسترش پیدا می کنند، ضروری باشد. علاوه بر این، اجرای یک روش کم تهاجمی تر ممکن است در افرادی که چندین عمل جراحی قبلی یا زخم گسترده در شکم داشته اند، امکان پذیر نباشد. پس از این رو جراحی باز تنها راه ممکن خواهد بود. برای اجرای این روش به تخصص جراحان قلب، متخصص یا جراح مجرای سینه ای، متخصص عروق و یا جراح عمومی نیاز می باشد. جراحی باز چه در قسمت پهلوها، شکم یا زیر دنده ها، نیاز به یک برش دادن در این ناحیه ها دارد.

جراحی لاپاراسکوپی و جراحی با کمک تکنیک رباتیک

در جراحی لاپاراسکوپی، پزشک چندین برش کوچک در قسمت تحتانی شکم زیر دنده ها ایجاد می کند. وی از طریق برش، یک لاپاراسکوپ و نیز یک لوله روشن با یک دوربین کوچک بر روی آن قرار می دهد. این دستگاه تصاویر دو بعدی از تومور کلیه و اندام های اطراف آن ایجاد می کند. ابزارهای جراحی از طریق برش های باقیمانده دربدن جای می گیرند. جراحی لاپاراسکوپی می تواند زمان بهبودی را به چند روز کاهش داده و در مقایسه با روش باز، جای زخم کمتری برجای می گذارد.
پزشکان در پیشرفته ترین تکنیک های جراحی که از کمک تکنیک رباتیک برای روش لاپاراسکوپی سرطان کلیه استفاده بهره می برند، پیشگام هستند.

این سیستم جراحی با حداقل حالت تهاجم ممکن، شامل ابزارهای جراحی بسیار ریزی است که بر روی چندین بازوی رباتیک سوار شده اند. یک بازوی اضافی دارای دوربینی بوده که تصاویر بزرگ و سه بعدی را روی صفحه کامپیوتر تولید می کند تا به جراح در حین عمل کمک برساند. در حین عمل، ابزارهای جراحی و دوربین از طریق برش های کوچک شکم یا پهلو وارد می شوند. جراح این ابزارها و دوربین را از یک کنسول واقع در اتاق عمل کنترل می کند.

مراقبت های قبل از عمل جراحی سرطان کلیه

• قبل از عمل سیگار نکشید. دخانیات روند بهبود زخم را کند میکند و احتمالاً مشکلات تنفسی را در طی عمل بالا میبرد، به همین دلیل اگر یک فرد سیگاری هستید، باید حداقل دو هفته قبل از عمل آن را ترک کنید.
• اگر طی هفته قبل از عمل نیاز به ضد درد دارید، از مصرف داروهای نسخه نشده اجتناب کنید تا از خونریزی زیاد طی عمل پیشگیری شود.
• اگر در شرایط درمانی آسپرین به صورت روزانه مصرف می کردید، به پزشک خود اطلاع دهید.
• شب قبل از عمل یک وعده سبک مثل سوپ یا سالاد میل کنید و از نیمه شب و صبح قبل از عمل هیچ چیز حتی آب، قهوه و چای مصرف نکنید.

مراقبت بعد از جراحی سرطان کلیه

• در چند روز اول پس از پروسه عمل، تیم درمان شما به طور منظم با شما در ارتباط بوده و اوضاعتان را چک می کنند تا جای زخم را بررسی کرده و پانسمان را عوض کنند.
• در طی حدود سه روز، ممکن است دوباره بتوانید خوردن غذای جامد را از سر بگیرید و این امر به خودی خود مهم بوده زیرا تغذیه مناسب می تواند به بهبودی بدن کمک کند.
• در طی تقریباً پنج روز، کاتتر اپیدورال (کاتتر فوق سخت شامه ای) برداشته شده و ممکن است داروهای مسکن خفیف تری از راه خوراکی یا داخل وریدی تجویز شود.
• طی یک هفته، منگنه های بخیه یا نخ های بخیه جراحی شما برداشته شده و از بیمارستان مرخص می شوید تا بتوانید در آسایش خانه به بهبود خود ادامه دهید. چند هفته دیگر احتمالاً برای قرار ملاقات بعدی خود با پزشک برنامه ای خواهید داشت. در آن زمان، جراح مشاوره می دهد که چه زمانی می توانید به کار خود برگردید و سایر فعالیت ها را از سر بگیرید.
• از آنجا که فعالیت بدنی می تواند گردش خون شما را تقویت کرده و باعث بهبودی شود، شما در طول دوره نقاهت خود از جراحی سرطان کلیه به انجام یکسری تمرین تشویق می شوید. به زودی پس از آن، یک پزشک به شما کمک کرده تا از رختخواب خود خارج شوید و شاید اگر صلاح باشد کمی راه رفتن سبک را نیز شروع کنید. با شروع حرکت، ممکن است در همان ابتدا کمی اذیت شده یا احساس ناخوشایندی داشته باشید که این حالت به تدریج با گذشت زمان بهتر می شود.

مدت نقاهت جراحی سرطان کلیه

بهبودی پس از عمل جراحی چیزی بین سه تا شش هفته زمان می‌برد. همچنین ممکن است لازم باشد تا به مدت هفت روز در بیمارستان بستری شوید. پس از آن، پزشک در مورد موفقیت‌آمیز بودن عمل و هرگونه مراقبت موردنیاز پس از آن با شما گفتگو خواهد کرد. پزشک، عملکرد کلیه‌ی باقیمانده‌ی شما را تحت نظر خواهد داشت.

عوارض جراحی سرطان کلیه

عوارض کوتاه مدت عمل‌های جراحی شامل واکنش به بیهوشی، خونریزی کنترل شده (تا حدی که ممکن است بیمار نیاز به تزریق خون داشته باشد)، لخته شدن خون و عفونت‌ها می‌باشد. اکثر افراد پس از جراحی احساس درد دارند که می‌توان با داروهای ضد درد و مسکن‌ها به آنها کمک کرد.

سایر خطرهای احتمالی جراحی عبارتند از:

1. آسیب به اندامهای داخلی و رگ‌های خونی مانند طحال، پانکراس، آئورت، ونا کاوا، روده بزرگ و کوچک در حین جراحی
2. پنوموتوراکس (ورود هوا در حفره قفسه سینه)
3. فتق برشی (بیرون زدگی اندام‌های داخلی نزدیک به برش جراحی به دلیل مشکلات ترمیم زخم)
4. نشت ادرار به داخل شکم (بعد از نفرکتومی جزئی)
5. نارسایی کلیه (اگر آن قسمت از کلیه که باقی مانده نتواند به خوبی کار کند).

• با نشانه های خاموش سرطان کلیه آشنا شوید
  تاریخ انتشار : 1400-12-06تاریخ بروز رسانی : 1400-12-07


• آیا روش جراحی، برای درمان سرطان کلیه مناسب است؟
  تاریخ انتشار : 1401-10-04تاریخ بروز رسانی : 1401-10-14


• تغذیه بیماران مبتلا به سرطان کلیه
  تاریخ انتشار : 1400-11-27تاریخ بروز رسانی : 1400-12-19


• مرحله بندی و انواع سرطان کلیه
  تاریخ انتشار : 1402-02-12تاریخ بروز رسانی : 1402-02-24


• سرطان کلیه و تشخیص زودهنگام آن
  تاریخ انتشار : 1402-02-19تاریخ بروز رسانی : 1402-04-24