هرپس یا تبخال تناسلی چیست و چطور درمان میشود؟

تبخال دستگاه تناسلی یک عفونت شایع جنسی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس با عبارت مخفف شده (HSV) ایجاد می شود. مهمترین راه انتشار ویروس هرپس سیمپلکس را می توان تماس جنسی دانست. بعد از عفونت اولیه، ویروس در بدن شما پنهان می شود و می تواند چندین بار در سال دوباره فعال شود. این بیماری می تواند باعث درد، خارش و زخم در ناحیه تناسلی شما شود؛ اما ممکن است هیچ علائم و نشانه ای از تبخال دستگاه تناسلی نداشته باشید. ذکر این نکته مهم است که در صورت آلودگی، حتی اگر هیچ زخم قابل مشاهده ای نداشته باشید، این بیماری می تواند در رابطه جنسی و راه های مقاربتی، مسری باشد. هیچ درمانی برای تبخال دستگاه تناسلی وجود ندارد؛ اما استفاده از برخی داروها می توانند علائم را کاهش دهند و همچنین خطر ابتلا به دیگران را نیز کاهش دهند.

علل تبخال تناسلی

سایر مواردی که خطر ابتلا به تبخال تناسلی را افزایش می‌دهد:

• رابطه جنسی با شخصی که رابطه جنسی پرخطر دارد.
• تغییرات زیاد یا مکرر شرکای جنسی
• استفاده نکردن از کاندوم یا استفاده نادرست از آن
• عفونت‌های مقاربتی قبلی (STI)
• عفونت اچ آی وی یا سایر مشکلات سلامتی که مقاومت بدن برای مبارزه با عفونت را کاهش می‌دهند.
• رابطه جنسی در سنین پایین
• تبخال تناسلی به‌ راحتی تشخیص داده نمی‌شود. از آنجا که اکثر مردم نمی‌دانند که آیا به این ویروس آلوده هستند یا خیر، بنابراین ممکن است ویروس هرپس تناسلی بدون اطلاع آنها به فرد دیگر منتقل شود.

علائم تبخال تناسلی

بیشتر افراد مبتلا به هرپس تناسلی به علت نداشتن هیچگونه علائمی از آلوده بودن خود اطلاعی ندارند. علائم در صورت بروز عبارتند از:

• درد یا خارش که 2 تا 10 روز بعد از تماس با شریک جنسی آلوده شروع می‌شود.
• برجستگی‌های کوچک قرمز یا تاول‌های سفید ریز که چندین روز بعد بروز می‌کند.
• زخم هنگامی ایجاد می‌شود که تاول‌ها می‌ترکند و به بیرون تراوش می‌کنند یا خونریزی می‌کنند.
• دلمه هنگام بهبود یافتن تاول‌ها ایجاد می شود.
• تاول‌ها سبب دردناک شدن ادرار می‌شوند. همچنین شما تا زمان برطرف شدن عفونت، احساس درد و حساسیت در نواحی تناسلی دارید. در اوایل شروع بیماری شما علائمی شبیه آنفولانزا و علائمی مانند غدد لنفاوی ملتهب در کشاله‌ی ران، سردرد، درد ماهیچه و تب دارید.

انواع تبخال تناسلی

تبخال یا هرپس تناسلی از طریق یک نوع ویروس به نام هرپس سیمپلکس (HSV:Herpes simplex viruses) به وجود می‌آید. این ویروس به دو نوع تقسیم می‌شود که به شرح زیر می‌باشند:

1. ویروس هرپس نوع اول (HSV-1)
2. ویروس هرپس نوع دوم (HSV-2)

نوع اول این ویروس باعث به وجود آمدن تبخال‌های معمولی و نرمال در نواحی لب و دهان فرد می‌شود. نوع دوم هرپس یا HSV-2 منجر به بروز تبخال تناسلی می‌شود و همانطور که در بالا اشاره شد، از طریق روابط جنسی با فرد آلوده منتقل می‌گردد. زخم‌های ایجاد شده‌ اغلب دردناک و عفونی و پر از مایع هستند.

مکان بروز تبخال تناسلی

• زخم و تبخال‌ها در جایی که آلودگی وارد بدن شما شده است، ظاهر می‌شوند. شما با لمس تبخال و بعد مالیدن یا خاراندن ناحیه‌ای دیگر از بدنتان مانند چشم‌ها باعث گسترش عفونت می‌شوید.
• مردان و زنان در نواحی باسن، مقعد و دهان تبخال را بروز می‌دهند.
• زنان همچنین در نواحی واژن، اندام تناسلی خارجی و دهانه‌ی رحم تبخال را می‌توانند بروز دهند.
• مردان نیز احتمال بروز تبخال در آلت تناسلی ، کیسه‌ی بیضه، ران‌ها، مجرای ادرار را دارند.

روشهای کاهش ریسک ابتلا به تبخال تناسلی

تنها راه اجتناب از ابتلا به این بیماری نداشتن رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی است. اگر فعال جنسی هستید، می‌توانید اقدامات زیر را برای کاهش احتمال ابتلا به این بیماری انجام دهید:

• در رابطه بلند مدت با فردی باشید که مبتلا به تبخال تناسلی نیست. (شریکی که آزمایش داده است و نتیجه تست وی منفی است).
• استفاده صحیح از کاندوم در هر بار برقراری رابطه جنسی. البته زخم همه تبخال‌ها در ناحیه پوشیده شده با کاندوم لاتکس ایجاد نمی‌شود. ویروس تبخال می‌تواند از قسمت‌هایی از پوست انتقال یابد که هیچ زخم تبخال قابل‌رؤیتی در آنجا نیست. به همین دلیل، کاندوم‌ها نمی‌توانند به‌طور کامل مانع از ابتلای شما به بیماری شوند.

چنانچه با فردی که دارای این مشکل است رابطه برقرار می‌کنید، می‌توانید در شرایط زیر، خطر ابتلا به تبخال تناسلی را کاهش دهید:

• شریک شما روزانه داروی ضد تبخال استفاده کند. این چیزی است که شریک شما باید با پزشک خود در میان بگذارد.
• زمانی که علائم تبخال در شریک شما شیوع پیدا می کند، از برقراری رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با وی خودداری کنید.

درمان تبخال تناسلی

اصول کلی تشخیص، معمولاً با دیدن تاول‌ها داده می‌شود؛ اما برای تأیید تشخیص ممکن است مایع داخل تاول در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گیرد. درمان با هدف تخفیف علائم و پیشگیری از عوارض صورت می‌گیرد. معمولاً در درمان اولیه از داروی ضد ویروسی اسیکلوویر (Acyclovir) استفاده می شود.

فرد مبتلا بهتر است از لباس های زیر نخی استفاده کند و برای کاهش درد به هنگام ادرار می‌تواند از آب گرم در ناحیه استفاده کند. نشستن در وان آب گرم که در آن یک قاشق چایخوری نمک ریخته شده باشد، می‌تواند مقداری از درد و ناراحتی ناشی از تاول‌ها را کاهش دهد. حتی المقدور شیوه زندگی خود را تغییر داده تا استرس کمتری به شما وارد شود. در مواردی که تبخال به صورت مکرر عود کند، از داروهای ضد ویروسی نسل بالاتر (همانند ویرابکس:Virabex) به مدت طولانی تر به همراه داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی، برای کاهش احتمال عود، استفاده می شود. فرد مبتلا می تواند از داروهای ضد درد خفیف مثل استامینوفن، برای تسکین درد استفاده کند.

آیا تبخال تناسلی خطرناک است؟

• مانند بسیاری از STI ها، تبخال دستگاه تناسلی نیز شما را در معرض ابتلا به سایر STI ها از جمله HIV قرار می‌دهد.
• در موارد نادر، تاول‌ها می‌توانند به باکتری‌های دیگر آلوده شده و باعث عفونت پوستی شوند که در سایر قسمت‌های بدن مانند لب‌ها، دست‌ها یا انگشتان پخش می‌شود.
• در بعضی موارد، تبخال می‌تواند باعث ایجاد مشکلات مثانه ، مننژیت یا التهاب آستر مقعد (به ویژه در آقایان) شود.