اجزاء تشکیل دهنده دستگاه ادراری
صفحه اصلی / مطالب و مقالات / مشکلات ادراری / آناتومی دستگاه ادراری

آناتومی دستگاه ادراری

دستگاه ادراری، به مجموعه اندام ها، مجراها، ماهیچه ها و اعصابی که برای تولید، ذخیره و انتقال ادرار با هم همکاری می کنند گفته می شود. دستگاه ادراری شامل دو کلیه، دو مجرای ادراری یا میزنای، مثانه، دو عضله اسفنکتر و مجاری ادراری است. دستگاه ادراری به سیستم کلیوی نیز معروف است. دستگاه ادراری (urinary tract) سیستم تخلیه بدن برای دفع ادرار است که از مواد زائد و مایعات اضافی تشکیل شده است. برای دفع ادرار طبیعی، تمام اعضای بدن در دستگاه ادراری باید با هم و به ترتیب صحیح کار کنند. دستگاه ادراری اهمیت بسیار زیادی برای سلامتی دارد و دچار بیماری های گوناگونی از جمله سنگ های کلیوی و سنگ مثانه می شود که سلامتی انسان را تحت تأثیر قرار می دهد. در صورت بروز اختلال در این دستگاه مواد زائد در خون جمع می شوند و امکان مرگ فرد وجود دارد.

اورولوژی یک تخصص در جراحی است که کار درمان بیماری های دستگاه ادراری زن و مرد و اندام تناسلی مردان و مشکلات جنسی آقایان را برعهده دارد. همشهریان محترم! اگر به این دسته از بیماری ها و مشکلات مبتلا هستید به متخصص اورولوژی در اصفهان مراجعه نمایید.

اجزاء تشکیل دهنده دستگاه ادراری

کلیه ها (Kidneys)

دو اندام لوبیایی شکل که هر کدام به اندازه یک مشت انسان می باشند و در زیر قفسه سینه شما قرار دارند. یکی در سمت چپ و دیگری در سمت راست بدن جا گرفته اند. هر روز، کلیه های شما حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ لیتر خون را فیلتر می کنند تا مواد زائد را از بین ببرند و مایعات را در داخل بدن شما متعادل کنند. این فرآیند روزانه در بدن حدود ۱ تا ۲ چهارم مجموع ادرار را در بدن شما تولید می کند.

حالب ها (Ureters)

لوله های نازکی می باشند که ازعضله هایی که کلیه های شما را به مثانه متصل می کند تشکیل شده اند و ادرار را به مثانه منتقل می کنند.

مثانه (Bladder)

مثانه اندامی توخالی، عضلانی و به شکل بادکنک است که با پر شدن از ادرار منبسط می شود. مثانه در قسمت لگن بین استخوان های ران قرار گرفته است و مانند یک مخزن آب طبیعی عمل می کند و می تواند 5/1 تا ۲ فنجان ادرار را در خود نگه دارد. اگرچه شما نمی توانید چگونگی عملکرد کلیه های خود را کنترل کنید؛ اما می توانید زمان تخلیه مثانه خود را کنترل کنید. تخلیه مثانه به عنوان دفع ادرار شناخته می شود.

مجرای ادرار (Urethra)

یک عدد لوله در انتهای اندام مثانه شما قرار دارد که باعث می شود این مواد زائد هنگام ادرار از بدن شما خارج شود. در بزرگسالان روزانه حدود ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی لیتر مایعات بدن از طریق سیستم ادراری، تعریق و تنفس دفع می شود.

آناتومی دستگاه ادراری

عملکرد دستگاه ادراری

اصلی‌ترین عملکرد دستگاه ادراری کمک به حفظ تعادل حیاتی بدن با کنترل ترکیبات خون، حجم و فشار آن است که این کار را با دفع یا جذب آب و مواد قابل حل در آب، انجام می‌دهد.

بدن باید مواد زائد مانند اوره و اسید اوریک همراه با آب اضافی و نمک‌های معدنی را دفع کند تا سالم بماند. اگر مواد زائدی که نام بردیم در بدن انباشته شوند، فرد بیمار می‌شود؛ بنابراین دیگر عملکرد اصلی دستگاه ادراری تنظیم ترکیبات و حجم مایعات بدن به منظور ایجاد محیطی ثابت داخل بدن است.

بیماری های دستگاه ادراری

علائم بیماری دستگاه ادراری

برخی از علائم بیماری دستگاه ادراری تحتانی شامل موارد زیر میشود:

نحوه دفع ادرار

منظور از ادرار کردن، یا دفع ادرار عمل خالی شدن مثانه از ادرار است. این عمل دو مرحله دارد که با عنوان مراحل پر شدن و خالی شدن مثانه شناخته می‌شود.

مرحله پر شدن مثانه

مثانه بسیار ارتجاعی است و طوری طراحی شده که به خوبی برای وظیفه‌ ذخیره‌سازی ادرار مناسب است. مثانه همان طور که پر می‌شود انبساط یافته و دیواره عضلانی‌اش کش می‌آید و نازک می‌شود و به این شکل می‌تواند مقدار زیادی ادرار را در خود ذخیره کند بدون آن که فشار زیادی را متحمل شود. در طول مرحله پر شدن، مغز انتقال پیام‌های تخلیه را از نخاع به مثانه متوقف می‌کند. هنگامی که حجم مثانه به حدود 200 میلی لیتر برسد، گیرنده‌های حسی دیواره مثانه، سیگنال‌هایی را به نخاع و مغز می‌فرستند. اگر زمان برای ادرار کردن مناسب نباشد، مغز ارسال پیام از نخاع که در شرایط عادی مثانه را فعال می‌کند، مسدود می‌کند.

مرحله خروج ادرار

دفع ادرار نیاز به شل شدن هماهنگ اسفنکتر خارجی و انقباض عضله دترسور مثانه دارد. سیگنال‌های نخاع باعث می‌شوند که عضله دیواره‌ی مجرای ادراری شل شود. پس از آن، عضلات کف لگن نیز شل می‌شوند که این باعث می‌شود گردن مثانه باز شود. هم زمان، یک پیغام جداگانه به عضله دترسور مثانه فرستاده شده و باعث می‌شود این عضله منقبض شده و در نتیجه ادرار از مثانه به خارج رانده شود و نیز باعث می‌شود که اسفنکتر خارجی باز شده و ادرار از بدن دفع شود. با خالی شدن مثانه و توقف جریان ادرار، مغز سیگنالی را برای بستن اسفنکتر خارجی ارسال کرده و خروج بیشتر ادرار را متوقف می‌کند. هنگامی که مرحله تخلیه به پایان رسید، مغز مجدداً سیگنال‌هایی که از نخاع به مثانه ارسال می‌شوند را مسدود کرده و دوباره مرحله پر شدن مثانه شروع می‌شود.

مراقبت از دستگاه ادراری

با رعایت برخی نکات اساسی می توانید به سلامت دستگاه ادراری خود کمک کنید:

اگر سالم هستید، سعی کنید هر روز شش تا هشت لیوان مایعات بنوشید. اگر سنگ کلیه یا سنگ مثانه دارید ممکن است نیاز به نوشیدن مقداری بیشتری مایعات داشته باشید. حداقل نیمی از مایعات مصرفی شما باید آب باشد.

حرکات منظم روده برای سلامت مثانه بسیار مهم می باشد. شما می توانید هم سلامت روده و هم سلامت مثانه خود را با این کار تقویت کنید.

با رعایت یک برنامه غذایی شامل پروتئین های بدون چربی، غلات سبوس دار، نان های غنی از فیبر، مغزهای مقوی، توت های رنگارنگ، میوه ها و سبزیجات برای تقویت حرکات منظم روده می توانید دستگاه ادراری خود را سالم نگه دارید.

فعالیت بدنی منظم داشته باشید، مصرف الکل را محدود کنید، غذاها و نوشیدنی های کافئین دار را کاهش دهید و سیگار نکشید. سلامت عمومی شما بر سلامت دستگاه ادراری تأثیرگذار است.

نگه داشتن بیش از حد در ادرار می تواند عضلات مثانه شما را ضعیف کرده و تخلیه کامل مثانه را دشوار کند. ادرار باقیمانده در مثانه می تواند باعث رشد باکتری ها شود و احتمال ابتلای شما به عفونت ادراری (UTI) را بیشتر می کند.

زمان کافی برای تخلیه کامل مثانه خود در هنگام ادرار اختصاص دهید و زیاد عجله نکنید. بعد از رابطه جنسی ادرار کنید تا باکتری هایی که ممکن است در حین رابطه جنسی وارد مجرای ادرار شوند از بین بروند. قبل و بعد از رابطه جنسی ناحیه تناسلی خود را تمیز کنید.

تمرینات کف لگن که به آن تمرینات کیگل نیز گفته می شود، می تواند عضلات کف لگن شما را قوی نگه دارد و عملکرد مثانه و روده را به صورت سالم حفظ کند. زنان و مردان می توانند از تمرینات عضلانی کف لگن بهره مند شوند.

در مواجهه با سرطان کلیه لازم است تا تمام گزینه‌های درمانی بررسی شوند، هدف از انجام آنها بیان شده و فرد از عوارض جانبی آنها آگاه گردد. اگرچه زمان، یک فاکتور مهم در درمان سرطان است؛ اما بهتر است قبل از انجام روندهای درمانی، نسبت به کسب اطلاعات در مورد هر یک از آنها اقدام گردد. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و اقدامات تشخیصی و درمانی سرطان های دستگاه ادارای - تناسلی مانند سرطان کلیه به فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی (اروانکولوژی) مراجعه نمایید.




نظرات کاربران درباره این مطلب :
برای متن پیام فقط از حروف فارسی استفاده کنید .
این فرم صرفا جهت دریافت نظرات ، پیشنهادات و انتقادات کاربران در مورد مطلب فوق میباشد .
به سوالات پزشکی در این بخش پاسخ داده نمیشود .
از ارسال پیام های تبلیغاتی در این بخش خودداری نمایید .
حداکثر طول مجاز برای متن پیام 500 کاراکتر است .
نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :
توضیحاتی درباره جراحی میکروسکوپیک واریکوسلتوضیحاتی درباره جراحی میکروسکوپیک واریکوسل

واریکوسل مجموعه‌ ای از رگ‌ های (رگ‌های خونی) بزرگ شده (گشاد شده) موجود در کیسه بیضه است. این بیماری در کنار و بالای یک یا هر دو بیضه (بیضه) رخ می‌ دهد. رگ‌ هایی که در اثر این بیماری آسیب می‌ بینند آنهایی هستند که در طناب بیضه قرار دارند. ... ادامه مطلب

جراحی کلیه و مجاری ادراری به چه دلایلی انجام می شود؟جراحی کلیه و مجاری ادراری به چه دلایلی انجام می شود؟

جراحی ارولوژی روشی است که برای درمان هرگونه انسداد، اختلال عملکرد، بدخیمی‌ ها و بیماری‌ های التهابی دستگاه ادراری و اندام‌ های مرتبط انجام می‌ شود. ... ادامه مطلب

چگونه از افتادگی مثانه جلوگیری کنیم؟چگونه از افتادگی مثانه جلوگیری کنیم؟

زمانی که عضلات کف لگن و تاندون های این ناحیه تحت فشار قرار گرفته و یا ضعیف شود، مثانه از محل اصلی خود پایین تر آمده و به سمت دیواره قدامی واژن نزول می ... ادامه مطلب

علت کج شدن آلت تناسلی مردان چیست؟علت کج شدن آلت تناسلی مردان چیست؟

بیماری پیرونی یا کجی آلت تناسلی یکی از اختلالات دستگاه تناسلی مردان است که در اثر اسکار بافت آلت تناسلی مردان ایجاد می شود. بیماری پیرونی می تواند منجر به خم شدن یا کج بودن آلت تناسلی مردان گردد. ... ادامه مطلب

طراحی و راه اندازی وب سایت : گروه نرم افزاری پزشک آنلاین